Từ rất lâu rồi, khi còn chưa biết đến khái niệm âm nhạc, con người đã biết chế tạo ra những dụng cụ gõ bằng đá hoặc bằng xương để giữ nhịp trong lúc nhảy múa, trong các câu hò điệu hát lúc lao động. Chính vì thế, bộ gõ được coi là nhạc cụ xuất hiện sớm nhất trong lịch sử âm nhạc.
- Lịch sử trống jazz
Chúng ta đang nói đến loại nhạc cụ trống, được sinh ra từ châu Âu. Từ thời kỳ Phục Hưng, khi mà âm nhạc cổ điển bắt đầu phát triển,bộ gõ đã là một phần ko thể thiếu trong dàn nhạc giao hưởng. Bộ gõ trong dàn nhạc gồm rất nhiều loại nhac cụ khác nhau như: trống định âm (timbale), trống rè (snare), piati (cybal kép), đàn marimba…mà trong một tác phẩm âm nhạc cổ điển có thể cần từ 1 cho đến 5 hay 6 người cùng chơi trong bộ gõ.
Và đến những năm đầu của thế kỷ trước, khi nhạc jazz bắt đầu phát triển, dàn trống hay còn gọi là drumset đã được ra đời, bắt nguồn từ những loại trống trong bộ gõ cổ điển nhưng chỉ để cho một người chơi. Và cho đến nay,dàn trống đi cùng sự phát triển của âm nhạc nó đã phát triển khác và phong phú hơn rất nhiều so với thời kỳ trước, tùy theo từng loại nhạc mà người chơi chọn cho mình một kiểu bộ trống khác nhau để chơi các loại nhạc như Jazz, pop, rock, blue hay funky …
Là loại nhạc khoe sắc bởi nhip điệu, giữ nhịp và tạo nên sắc thái mạnh mẽ hay nhẹ nhàng cho tác phẩm âm nhạc nên người chơi trống hay sẽ quyết định rất lớn đến chất lượng của một ban nhạc hay một tác phẩm âm nhạc hay.
(image1)
- Cấu tạo trống
Cấu tạo của một bộ trống jazz tiêu chuẩn:
Như đã nói ở trên, bộ trống jazz hoàn chỉnh đầu tiên được ra đời vào những năm 20, 30 của thế kỉ trước – khi trào lưu nhạc Jazz bắt đầu thịnh hành và sau đó đã trở thành nhạc cụ không thể thiếu trong nhạc Jazz, Blues, Pop và Rock. Bộ trống được lắp ghép dựa trên dàn trống của các band nhạc diễu hành bao gồm trống cái (bass drums), trống dây (snare drums), trống to (Timpano) và chũm chọe (cymbal). Để làm được như vậy các trống này được gắn cố định vào giá, trống bass được đặt dưới chân và chơi bằng bàn đạp (pedal). Trải qua nhiều lần cải tiến, người ta dần dần bổ xung thếm các trống con toms toms, cymbal dậm chân (hi hat) và thay thế timpano bằng floor tom. Và sau đó các tay trống Rock đặc biết là các tay trống Metal đã nghiên cứu và thêm vào chân bass đôi (double pedal) để có thể dậm được trống bass ở những tempo cao. Chính double Pedal đã tạo ra những tiết tấu nhanh và mạnh với tốc độ khủng khiếp đặc trưng của Power, Melodic… Ngày nay một bộ trống tiểu chuẩn phải có đủ Bass drums, Snare, Hi-hat, Floor tom, 2 hoặc 3 tom con, một cymbal to (Ride cymbal), một cymbal trung (Crash cymbal), và một hoặc nhiều cymbal con (Splash cymbal) tủy theo người sử dụng.
Dùi trống cũng rất quan trọng:
Tất nhiên là không ai gõ trống bằng tay không, cho nên dùi trống và pedal là hai dụng cụ rất cần thiết khi chơi trống. Dùi trống thường được làm bằng gỗ, gồm 5 phần: đuôi, thân, “vai” ,cổ và đầu. Người ta phân loại dùi trống dựa vào phần đầu. Có ba loại đầu cơ bản: đầu tròn (round), đầu hình bầu dục (oval) và đầu tam giác (triangle). Theo nguyên lí về mặt âm học, với cùng một lực tác động diện tích tiếp xúc giữa dùi và mặt trống càng nhỏ thì âm tạo ra càng lớn nên các tay trống sấm sét của các band nhạc rock thường chọn loại triangle tip để có được âm thanh lớn trong khi các tay trống của các thể loai khác thích sử dụng loại bầu dục. Dùi đầu tròn được sử dụng nhiều trong các marching band.
Các loại dùi trống khác:
Khi chơi nhạc unppluged, nguời chơi trống thường sử dụng drum brush hoặc drum rod thay cho dùi trống vì khi dùng dùi trống,nguời chơi không kiểm soát được cường độ âm thanh phát ra. Trong khi chơi unplugged, điều tối kị là tiếng trống quá to át tiếng đàn Drum brush là loại dùi với phần đầu có gồm nhiều sợi nhỏ gióng như cái cọ để khi đánh, âm thanh được phân tán đều trên mặt trống,như vậy tiếng trống sẽ giảm cường độ đáng kể,thích hợp cho nhạc unplugged, còn drum rod gồm nhiều que nhỏ như chiếc đũa được buộc lại với nhau thành một . Drum rod khi đánh cho tiếng đanh và gọn hơn dùng drum brush nhưng vẫn nhẹ hơn khi dùng dùi.
drum rod
drum brush
Pedal Trống - thành phần không thể thiếu
Nếu dùi trống là dụng cụ để gõ dành cho tay thì bàn đạp (pedal) chính là dùi dùng cho chân. Có hai loại bàn đạp, bàn đạp chân phải dành cho trống bass (bass drum pedal) và bàn đạp chân trái dành cho hi-hat cymbal (hi-hat pedal). Bass drum pedal gồm 1 hoặc 2 lo xo cứng nối phần bàn đạp với phần dùi . Hi-hat pedal thì không có phần mallet mà lò xo được nối với một thanh sắt luồn bên trong giá đỡ của hi-hat cymbal ,phía trên đầu có một khoá để điều chỉnh độ đóng mở của cymbal
Chính double Pedal đã tạo ra những tiết tấu nhanh và mạnh với tốc độ khủng khiếp đặc trưng của Power, Melodic…
double pedal
Percussion - Bộ gõ
Bên cạnh bộ trống cơ bản người ta cũng sử dụng các loại trống hay bộ gõ phụ khác để thêm vào những âm thanh đặc biệt tùy theo ý đồ của người chơi như mõ gỗ, mõ thiếc, trieangle, bongo, conga (Có thể thấy rõ tiếng của bongo và conga trong ca khúc Welcome to the Jungle của Guns n’ roses)
Nguồn: Việt Thương Music
