Thuật ngữ tiếng Ý trong âm nhạc

Kiến thức Âm nhạc 16/12/2020 Lượt xem: 1138

Không có gì đáng ngạc nhiên khi có rất nhiều thuật ngữ tiếng Ý trong âm nhạc, vì Ý đã từng đóng một vai trò quan trọng trong việc phát triển của âm nhạc ở châu Âu ngay từ thời kỳ Phục hưng, đặc biệt trong suốt thời kỳ Baroque. Trong thời kỳ đó các nhạc sĩ người Ý đã thống trị gần như toàn bộ đời sống âm nhạc của lục địa này. Và chính từ giai đoạn này mà vô vàn thuật ngữ đã xuất hiện và được sử dụng rộng rãi.

Cách riêng với những người hoạt động trong lĩnh vực âm nhạc hoặc muốn tìm hiểu chuyên sâu về âm nhạc, việc hiểu biết những thuật ngữ tiếng Ý trong âm nhạc sẽ hỗ trợ rất nhiều cho việc nghiên cứu và tìm hiểu về các tác phẩm âm nhạc

Dưới đây là danh sách một số các thuật ngữ được sử dụng:

THỂ LOẠI

Thuật ngữ tiếng Ý	Dịch sát	Định nghĩa
A cappella*	như trong nhà thờ nhỏ	Hát không có nhạc cụ đi kèm
Aria	không khí	Bài hát có kèm nhạc cụ, đặc biệt trong một opera
Arietta	không khí nhỏ	Một bài aria ngắn
Ballabile	nhảy được	Một bài hát theo nhịp nhảy
Battaglia	trận đánh	Một khúc nhạc gợi không khí một trận đánh
Bergamasca	từ Bergamo	Một điệu nhảy của dân vùng Bergamo
Burletta	một trò đùa nhỏ	Một vở opera khôi hài nhẹ
Cadenza	đang rơi	Một đoạn độc tấu hào nhoáng ở cuối phần trình diễn
Capriccio	đồng bóng	Một khúc nhạc sôi nổi
Coda	đuôi	Phần cuối mỗi đoạn
Concerto	sự hoà hợp	Một tác phẩm âm nhạc viết cho nhạc cụ độc tấu có dàn nhạc đi kèm
Concertino	sự hoà hợp nhỏ	Một bản concerto ngắn; nhạc cụ độc tấu trong một bản concerto
Concerto grosso	sự hoà hợp lớn	Một thể Barốc của concerto, với một nhóm các nhạc cụ độc tấu
Libretto	quyển sách nhỏ	Một tác phẩm ghi lời một vở opera hay nhạc
Opera	tác phẩm	Một vở kịch có hát và nhạc cụ biểu diễn
Opera buffa	opera khôi hài	Một vở opera khôi hài
Opera seria	opera nghiêm túc	Một vở opera với chủ đề nghiêm túc, thường là cổ điển
Sonata	kêu vang	Một nhạc phẩm ở thể sônát cho một hay hai nhạc cụ
Intermezzo	lúc ngưng, nghỉ giữa hai đoạn	Khúc nhạc ngắn trung gian

Nhạc cụ

Thuật ngữ tiếng Ý	Dịch sát	Định nghĩa
Piano(forte)	êm ái (ầm ĩ)	Một loại nhạc cụ có bàn phím
Viola	viola, gốc Latinh vitulari "hãy vui lên"	Một loại nhạc cụ có dây với kích thước trung bình
(Violon)cello	violone nhỏ (violone nghĩa là "viola lớn")	Một loại nhạc cụ có dây lớn
Viola da gamba	viola chân	Một loại nhạc cụ có dây, khi sử dụng được kẹp giữa hai chân, còn gọi là viol
Viola da braccio	viola tay	Một loại nhạc cụ có dây được giữ bằng tay, như violin hay viola
Viola d'amore	viola tình yêu	Một loại viol tenor không có phím
Tuba	ống	Một loại kèn đồng lớn
Piccolo	nhỏ	Một loại sáo gỗ nhỏ
Timpani	trống	Một loại trống lớn
Cornetto	sừng nhỏ	Một loại sáo gỗ cổ
Campana	chuông	Một loại chuông dùng trong một dàn nhạc; còn gọi là "chuông" campane
Orchestra	orchestra, tiếng Hy Lạp: orkesthai "điệu nhảy"	Một dàn hòa tấu với nhiều loại nhạc cụ

Giọng

Thuật ngữ tiếng Ý	Dịch sát	Định nghĩa
Soprano	trên	Giọng nữ cao
Mezzo-soprano	soprano trung	Giọng giữa soprano và alto, giọng nữ trung
Alto	cao (?!)	Giọng cao thứ nhì; giọng nữ trầm
Contralto	ngược lại cao	Tương đương với giọng alto
Tenor	nam cao	Giọng nam cao
Baritone	nam trung	Giọng nam trung
Basso	thấp	Hay bass, giọng nam trầm
Basso profondo	thấp và sâu	Giọng cực trầm
Castrato	thiến	Một ca sĩ nam bị thiến để hát giọng soprano (Bây giờ do nữ ca sĩ, hoặc nam ca sĩ countertenor cổ truyền, hoặc sopranista hát)
Countertenor	phản nam cao	Giọng phản nam cao (Âm vực tương đương với giọng Alto/Contralto)